پژوهش و نوآوري

چکیده
فعاليت­هاي تربيتي از جمله فعاليت­هاي اساسي است كه در حيات فردي و جمعي انسان، تاثيري انكارناپذير دارد. اين فعاليت­ها براي تحقق اهداف مورد نظر، تابع اصل يا اصولي است. مشخص‏كردن اصول تربيت از جمله اقدامات اساسي است كه بايد قبل از هر كاري انجام پذيرد. در اين نوشته پس از بررسي بخشي از تعاريف و بحث­هاي ارائه شده توسط صاحب­نظران تربيت و كتاب­هاي موجود درباره تربيت اسلامي، اصول تربيتي به عنوان “ريشه و بنيانهايي تعريف شده كه در جريان تربيت لازم‏الاتباع بوده است و بسان دستورالعملي كلي، تمامي جريان تربيت را تحت سيطره و نفوذ خويش دارد” به‏گونه‏اي كه در صورت تخطي از آنها، رسيدن جريان تربيت به هدف نهايي خودش دستخوش مخاطره مي‏شود. پس از ارائه تعريف اصل تربيتي به بررسي منابع اصل تربيتي پرداخته، و ضمن بررسي ديدگاه‏هاي گوناگون درباره وضعي يا كشفي بودن اصول تربيت، اين نتيجه حاصل شده است كه اصول تربيت اسلامي از جهتي حالت وضعي و از جهتي ديگر حالت كشفي دارد؛ به عبارت ديگر اصول تربيت به لحاظ اينكه در قرآن، متون مذهبي و ساير منابع وجود دارد، موضوعه و به لحاظ اينكه در متون مذهبي بايد به اكتشاف و استخراج آنها پرداخت، مكشوفه است. در بخش بعدي نوشته، پس از طبقه­بندي اصول تربيت به دو دسته عام و كاربردي، در نهايت چند اصل عام تربيتي معرفي شده و به اختصار مورد بحث قرار گرفته كه عبارت است از: اصل كرامت، اصل مسئوليت، اصل عقل، اصل عدل،اصل كمال‏جويي و اصل وسع.

واژه­های کلیدی: فعالیت تربیتی، اصول تربیتی، قرآن، اسلام.

فهرست مطالب

عنوان ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. صفحه

مقدمه. 1

بیان مساله. 3

اهمیت و ضرورت.. 4

فرضیات.. 5

فرضیه اصلی.. 5

فرضیات فرعی.. 5

سوالات.. 5

سوال اصلی.. 5

سوالات فرعی.. 5

مبحث اول: اصول تربيت از ديدگاه اسلام. 7

گفتار اول: ارتباط اصول با ديگر عناصر نظام تربيتي.. 7

گفتار دوم: منابع اكتشاف اصول تربيت اسلامي.. 8

گفتار سوم: اصول تربيت.. 9

مبحث اول: تربیت پذیری انسان. 16

گفتار اول: بعثت، و پرورش انسان. 18

گفتار دوم: معنی شناسی تربیت.. 19

گفتار سوم: واقعیت ملکات اخلاقی.. 20

مبحث دوم: اهداف و مبانی تربیت.. 21

گفتار اول: انسان و حس کرامت.. 22

گفتار دوم: حسّ حقیقت جویی.. 24

گفتار سوم: وجدان عمومی.. 25

مبحث اول: جوان‌گرايي.. 29

مبحث دوم: گزيده‌محوري.. 44

مبحث اول: عمل و نيّت.. 50

گفتار اول: عمل و آزمايش… 50

گفتار دوم: اخلاق‏مداري.. 50

گفتار سوم:  سعي‏محوري.. 51

گفتار چهارم: صبر و استقامت.. 52

گفتار پنجم: اعتدال‏گرايي.. 52