پژوهش و نوآوري

در تاریخ 1396/12/08 در مرکز تخصصی الزهرا ء سلام الله علیها قروه کارگاه اصطلاحنامه برگزار گردید . جزوه بصورت خلاصه جهت استفاده شما عزیزان بارگذاری شده است دیدن بفرمایید .

بسمه تعالی

در مورخ 10/12/1396 کارگاه پایان نامه نویسی برای طلاب پایان نامه نویس با حضور جناب آقای سلحشور استاد حوزه رو دانشگا ه در مرکز تخصصی الزهرا ء سلام الله علیها شهرستان قروه برگزار گردید .

ایشان در این جلسه فرمودند :تکنیک های مساله یابی شامل موارد زیر است :

1.بعد علت وجودی و بقاء2.بعد کارکردی 3. بعد مکانی(هر پدیده یا هر سیستمی که دارای یک مکان جغرافیایی ویژه است .بنابر این شناخت و چگونگی استقرایی پدیده ها و فعالیت یا سیستم در مکان و فضای جغرافیایی و همین طور کارکرد آنها در مکان یابی پدیده ها و برنامه ریزی می تواند موضوع پژوهش باشد .هر موضوعی یک فضایی دارد  4.بعد تکوین پدیده :هر پدیده یا سیستم دارای چرخه ی حیات و سیر تکوین و تحول و تطور است این پدیده چه تحولاتی داشته است.و چه حیطه ای را طی کرده است. 5.بعد کالبد شکافی پدیده (سیستم شناسی)این بعد جنبه ی توصیفی پدیده دارد . این بعد زیر مجموعه هایی دارد زیر مجموعه ها شامل 1. ماهیت شناسی و شناخت سرشت و ماهیت یعنی گونه شناسی 3. طبقه بندی و شناخت شاخص ها و ویژگی های سیستم پدیده یا فعالیت .

ایشان فرمودند:

بعد کالبد شناسی شامل موارد زیر است :

1.فرآیند شناسی   (در هر پدیده فرآیند های برای تحلیل به چشم می خورد که شامل مجموعه ای از مراحل سیستماتیک و یا شکل گیری  رویدادهاست .حال شناخت این فرآیند ها و یا مدل سازی برای این فرآیند ها می تواند موضوع یک پایان نامه باشد.

.2.روند شناسی (پدیده ها و رخدادها دارای شدت و ضعف در جریان خود می باشد .و تغییرات جریان و نوسان آن بر آورد می شود .ضرایب رشد و نظایر آن می تواند موضوع پایان نامه باشد.

3.ساختار شناسی (پیکر شناسی )پدیده ها و سیستم ها دارای اجزا ء و ترکیبات خاص می باشند.شناخت ساختار یک پدیده و یا سیستم و یا فعالیت و اجزاء مرکب و نحوه ی ترکیب آن می تواند موضوع پژوهش باشد.

تمام تحقیقهایی که در رابطه با روش شناسی کار شده است متمرکز بر ساختار شناسی است.

استاد در ادامه بیان نمودند که :شناسایی و تحلیل مساله تحقیق یا مساله شناسی  دارای 6مرحله است.که شامل:

1.پردازش و صورت بندی عنوان پژوهش

2.استفهامی کردن موضوع پژوهش (سوالات اصلی)عنوان پژوهش باید در قالب یک جمله پرسشی تحت عنوان سوال اصلی تحقیق صورت بندی شود .تا باعث جهت گیری ذهن پژوهشگر در راستای هدف تحقیق گردد.

3.سوالات فرعی (در گام بعدی پژوهشگرباید سوالات اصلی تحقیق را به سوالات خرد تقسیم کنید.)

4.محدود کردن مسئله موضوع (موضوع و مسئله پژوهشی باید از حیث زمانی و مکانی و فضایی و موضوعی محدود شود .

5.محدوده مکانی و فضایی (قلمرو جغرافیایی مسئله دقیقا مشخص شود . محدوده ی مفهومی و موضوعی مسئله باید رعایت شود تا از تداخل در مسائل دیگر پیش گیری می شود .و از گزینش مسئله ترکیبی باید پرهیز نمود یعنی فقط باید یک بعد باید مورد مطالعه قرار دهد.یعنی یا علت شناسی و یا فرآیند شناسی و یا کارکرد شناسی

البته باید بستر مسئله مشخص شود .مسائل با بستر های جغرافیایی فرهنگی ،سیاسی، اقتصادی و غیره مرتبط هستند.

عنصر زمان در همه  پژوهش ها قاعده است و اهمیت دارد.البته اگر زمان مطرح نبود مکان مطرح است اگر مکان نبود بستر مطرح است.

ایشان فرمودند :

6.ابعاد مسئله بصورت کمی و کیفی است که پژوهشگردنبال  کدام بعد از مسئله پژوهش است.

در آخر ایشان فرمودند پژوهشگر باید در نظر داشته باشد  چه متغیرهایی در این مسئله اثر می گذارد .و حدود آنها را تشخیص دهد و سپس یک متغیر را در نظر بگیرید.

در مورخ1396/12/03  جلسه اول كارگاه پایان نامه نویسی با حضور جناب آقاي سلحشور  ،استاد حوزه و دانشگاه در مركز تخصصي الزهراء سلام الله عليها  شهرستان قروه  برگزار گردید.

استاد فرمودند:در انتخاب موضوع  طلاب مشكلاشان اين است كه هر موضوعي را كه انتخاب مي كنند مي گويند تكراريست .

 در جواب بايد گفت .پژوهشگر  در دانشگاه و حوزه اولين مساله  اي كه با آن روبرو مي شود اين است كه:بايد پژوهش اوبه  يكي از مجهولات بشر بپردازد براي آن جواب پيدا نمايد  نبايد وقت خود را  بر روي معلومات بشربگذارد زيرا: به اين پژوهش نمي گويند. مثلا بررسي حسد در قرآن ، در اين مورد  بسيار كتاب نوشته شده حال پژوهشگر مي خواهد با نوشتن پايان نامه چه گره اي از مشكلات جامعه حل مي كند .مگر اينكه آن موضوع را با رويكرد جديد نگاه كند  در واقع مجهولات پژوهشگر  بايد ناظر بر يكي از ابعاد موضوع باشد . اولين بعد 1. چيستي موضوع پاسخ به چيستي موضوع است اصطلاحا ماهيت شناسي مي گويند 2. دومين بعد پاسخ به چگونگي موضوع است .

3.پاسخ به چرايي موضوع (علت شناسي موضوع )4.پاسخ گويي به كجايي موضوع (مكان شناسي مكان يابي)

5.پاسخ به اثرات و كاركرد هاي موضوع (يعني نتايج عملكرد ي و رفتاري پژوهش)

6.پاسخ به سير تكوين و تحول موضوع (تكامل تاريخي و رشد پديده )

ايشان در ادامه به مباني پيدايش مساله تحقيق پرداختند و فرمودند :

اولين مبنا حس كنجكاوي  است . كه انسان به لحاظ برخورد دار بودن از قواي فكري و عقلي ، هميشه در انديشه و تفكر در جهان و مسائل گوناگون  است و ذهنش هميشه به صورت سيال در جريانه و كنجكاوي يكي از مولفه هاي جريان سيال ذهن است.

در كنار اين معلومات و شناخته شده ها مجهولات پژوهشگر  زياد تر مي شود

ايشان فرمودند :

اولين مساله كه شما را به پژوهش واردار مي كند كنجكاوي است  و دومين مساله تجارب شخصي و سومين مساله مطالعه آثار مكتوب است كه شامل مقاله و كتاب و..

4. استفاده از منابع شفاهي (عمده سخنراني ها و مباحثه ها ، نشستن پاي مناظر ه ها  برنامه هاي راديويي ،همچنين نشستن پاي سخنراني هاي رهبري  ، فيلم ها ، سريالهاي تاريخي مذهبي

5. نيازسنجي متقاضيان در سازمانها (مثلا سازمان آموزش و پرورش چه پژوهشي دارد كه شما مي توانيد هم پژوهش ايشان را انجام داده و هم از حمايت هاي پژوهشي اين سازمان بهره مند شويد)

ايشان در ادامه بيانات خود فرمودند: ويژگيهاي تحقيق عبارتند از:

1.ادراكي بودن

اين امر بدين معناست که محقق بايد مسئله را با تمام وجود ادراک کرده باشد. مسائلى که جنبهٔ القايى داشته و ادراک نشده باشند، نمى‌توانند توجه محقق را جلب کنند، بعلاوه اين‌که هدف و جهت‌گيرى تحقيق براى محقق مبهم خواهد بود.

2.بسيط بودن

مسئله بايد واحد باشد و حالت ترکيبى نداشته باشد.

3.ميكرو بودن( جزيي و مشخص باشد )

مسائل کلان و عمومي در تحقيق علمى حل نمى‌شود؛ چون محقق فرصت و منابع مالى لازم را ندارد. علاوه بر اين، عملياتى کردن متغيرهاى مسائل کلى‌تر و ماکرو مشکل است و اندازه‌گيرى آن امکان‌پذير نيست.

4. نو بودن مساله

مسئله تحقيق بايد اصيل و جديد باشد ؛ البته بجز مسائل و موضوعاتى که عنوان ثابت دارند، ولى از متغيرهاى مکانى تأثير پذيرفته‌اند يا نظريه‌اى را مورد آزمايش قرار مى‌دهند.

5.مرتبط با رشته تخصصى محقق باشد .

6. شفاف بودن مساله

مسئله تحقيق از نظر موضوع، مفاهيم، ابعاد مجهول، متغيرهاى اندازه‌گيري، چهارچوب نظرى و مبناى فرضيه‌سازى قابل آزمايش، بايد شفاف باشد و در آنها ابهامى وجود نداشته باشد.

7.ابطال پذيري فرضيه ها( فرضيه بايد ناظر بر حدس و گمانهايي باشد كه جهت دار و مشخص باشد و امكان رد و تاييد داشته باشد)

ايشان در ادامه مباحث به شيوه نگارش  پايان نامه اشاره نمودند و فرمودند:

1. جملات از لحاظ انشايي بايد گويا و رسا باشند.از جملات ادبي پرهيز شود .

2. الفاظ و تركيبات حدالمقدور بايد فارسي باشد.

3.الفاظ و تركيبات جدا نوشته شود .(ميشود غلط و مي شود درست و صحيح است)

4.علائم نگارشي بسيار مهم است و بايد رعايت شود.و به توضيح علائم نگارشي پرداخته شد.

و در آخر به  حل مشكلات پژوهشي طلاب  با ذكر مثالهايي پرداخته شد.