پژوهش و نوآوري

چكيده

«بداء» اصطلاحي كلامي و به معني ظهور اراده خداوند است و برخلاف باور برخي كه آن را ابتكار شيعيان يا امامان شيعي دانسته‌اند، ريشه قرآني دارد، منشأ وقوع بداء علم ذاتي و غيرقابل تغيير خداوند است و تنها در حوادث زماني كه مشروطند واقع مي‌شود. «بداء» هر چند با دلايل نقلي و عقلي قابل اثبات است ولي اعتقاد به آن مختص اماميه است و معتزله و اشاعره آن را مورد انكار قرار داده‌اند. گرچه بايد اذعان كرد كه نزاع‌هايي كه در منابع اهل سنت بر سر مسأله «بداء» جريان دارد لفظي است و حقيقت«بداء» نزد آنان پذيرفتني است. «بداء» با علم و اراده الهي هيچ گونه منافاتي ندارد و هرگز مستلزم جهل و پشيماني در ذات خداوند نيست. بسياري معتقدند كه رابطه نزديكي بين بداء و نسخ وجود دارد، جز آنكه نسخ در امور تشريعي و بداء در امور تكويني جاري مي‌شود. قرآن كريم و روايات اهل بيت-عليهم السلام- زمان وقوع بداء را شب قدر دانسته‌اند و عوامل زيادي را براي تحقق بداء بيان كرده‌اند. «بداء» ممكن است در زمان ظهور حضرت مهدي(ع) و برخي نشانه‌هاي آن اتفاق بيافتد، اما اصل ظهور از مسائلي است كه هرگز بداء در آن رخ نخواهد داد اعتقاد به «بداء» فوايد زيادي در حوزه اعتقادي و عملي به دنبال دارد. محورهاي مهم اين پژوهش عبارتند از؛‌بداء در امر، شرايط بداء، منشأ بداء ، حوزه وقوع بداء ، تبيين اعتقاد به آن، مفهوم شناسي واژگان كليدي ، چيستي بداء ، تاريخچه بحث بداء وجوه مختلف بداء، دلايل عقلي بداء، بداء و اهل سنت، بداء و علم الهي، سنت‌هاي تغييرناپذير و …

كليدواژه‌ها؛ بداء،‌لوح محفوظ، علم الهي، اراده الهي، قضا و قدر.

چكيده

بهره‌مندي از قرآن، در گرو فهم و تفسير صحيح آن است، تفسير قرآن عبارت است از؛ كشف معاني آيات قرآن بر اساس منابع معتبر تفسير. تفسير قرآن با روش‌هاي گوناگون صورت مي‌گيرد.پيامبر اكرم(ص)اولين مفسر آيات الهي است، پيامبر اكرم(ص) و ائمه اطهار روش‌هاي صحيح تفسير را براي اصحاب خويش تببين نموده‌اند و آنها را از تفسير قرآن به رأي خويش و بر اساس هوا و هوس منع كرده‌اند.روش اهل بيت-عليهم السلام- در تفسير، توجه به هر سه منبع معتبر در تفسير(قرآن، سنت، عقل) بوده است، پس تفسير صحيح همان تفسيري است كه با توجه به ساير آيات قرآن و نيز قراين عقلي و نقلي صورت بگيرد.

دورنمای انتظار
1.خوشبینی به آینده بشریت.
2. پیروزی نهایی صلاح و تقوا و صلح و عدالت و آزادی و صداقت بر زور و استكبار و ظلم و اختناق ودجل (دجالگری وفریب).
3. حكومت جهانی واحد.
4. آبادانی تمام زمین در حدی كه نقطه خراب و آباد ناشده باقی نماند.
5. بلوغ بشریت به خردمندی كامل و پیروی از فكر و ایدئولوژی و آزادی از اسارت شرایط طبیعی و اجتماعی و غرایز حیوانی.
6. حداكثر بهره­گیری از مواهب زمین.
7. برقراری مساوات كامل میان انسانها در امر ثروت.
8. منتفی شدن كامل مفاسد اخلاقی از قبیل زنا، ربا، شرب خمر، خیانت، دزدی، آدمكشی و خالی شدن روانها از عقده­ها و كینه­ها.
9. منتفی شدن جنگ و برقراری صلح و صفا و محبت و تعاون.
10. سازگاری انسان و طبیعت.

دو نوع انتظار
انتظار فرج دو گونه است: انتظاری كه سازنده، تحرك بخش، تعهدآور، عبادت، بلكه با فضیلت ترین عبادت است و انتظاری كه ویرانگر، بازدارنده، فلج كننده، و نوعی« اباحیگری» محسوب می­شود. این دو نوع انتظار معلول دو نوع برداشت از ظهور عظیم و تاریخی مهدی موعود(عج) است كه به نوبة خود از دو نوع بینش درباره تحولات تاریخی ناشی می­شود. اكنون به تشریح این دو نوع انتظار می پردازیم و از انتظار ویرانگر آغاز می كنیم.

ادامه »